Domenica secunda in Quadragesima
Sul 16 a viz Meurzh 2025 – Domenica secunda in Quadragesima – Eil Sul ar C’horaiz
16 Mars 2025 – 2e Dimanche de Carême
*+*+*+*+*+*+*+*+*+*+*+*
Lukaz* 9, 28-36
En amzer-se, e kemeras Jezuz gantañ Pêr, Yann ha Jakez, hag e pignas war ar menez da bediñ. Ha tra ma pede, e voe kemmet e zremm, hag e teuas e zilhad da vezañ gwenn-kann ha lugernus. Ha setu o tivizout gantañ daou zen a oa Moizez hag Elia, hag int oc’h en em ziskouez er c’hlod a gomze eus e »ermaeziadenn » a oa da vezañ kaset gantañ da benn e Jeruzalem. Pêr hag ar re a oa gantañ, a oa og gant ar c’housked. O vezañ dihunet, e weljont klod Jezuz, hag an daou zen en em gave gantañ. Ha p’edo ar re-mañ o vont kuit dioutañ e lavaras Pêr da Jezuz: «Mestr, brav eo dimp bezañ amañ. Greomp teir zeltenn, unan dit-te, un all da Voizez, hag un all da Elia.» Ne ouie ket petra a lavare. Endra ma komze evel-se e teuas ur goabrenn hag e voent goloet gant he skeud. Spontañ a rejont oc’h en em welout o-unan er goabrenn. Hag ur vouezh a zeuas eus ar goabrenn a lavare: «Hemañ eo va Mab, an hini dibabet. Selaouit-eñ.» A-vec’h ma oa sonet ar vouezh, ec’h en em gavas Jezuz e-unan-penn. Int avat a davas hep kontañ da zen ebet, d’ar c’houlz-se, tra ebet eus ar pezh o devoa klevet.
Oferenn eus an Usus Antiquor
kv al load « Introïbo «
+ Usus Antiquior
Domenica Secunda in Quadragesima
Digoradur
Salm 24, 6, 3 & 22
Reminíscere miseratiónum tuarum, Dómine, et misericórdiæ tuæ, quæ a sǽculo sunt : ne umquam dominéntur nobis inimíci nostri : líbera nos, Deus Israël, ex ómnibus angústiis nostris. &1-2 / Ad te, Dómine, levávi ánimam meam : Deus meus, in te confído, non erubéscam.
Ho pet soñj eus ho trugarez, Aotroù, eus ho karantez a zo bet a viskoazh, na vo hon enebourion trec’h warnomp biken. O, Doue, dieubit Israel eus e holl enkrezioù! & 1-2 / Etrezek ennoc’h, Aotroù, e savan va ene; va Doue, ennoc’h e fizian. Grit n’am bo ket a vezh.
Goueler ar sizhun
D’ar 16 a viz Meurzh
– E 370, e Edesa, distro da Zoue ene sant Abraham, beleg penitiour.
Nac’hañ a reas un dimeziñ grataus hag e kuitaas e diegezh pinvidik evit en em ouestlañ da Zoue. A-vec’h beleget e c’hounezas da Zoue annezidi pagan Beth-Kiduna lec’h m’edo o chom. Da heul an drec’ha-denn abostolek-mañ en em dennas e gouelec’h Edesa evit ren ur vuhez penitiour.
– War-dro 680, ganedigez hen neñvoù santez Euzebia, abadez e Bro-Flandrez.
Goude marv he zad sant Adalbad, ez eas gant he mamm santez Rigtrud e manati Marchiennes, a-raok bezañ dilennet, hag hi 12 vloaz nemetken, e penn kouent Hamage war-lerc’h he moereb santez Jertruda.
– Er VIIvet kantved, en Alamagn, sant Dentelin.
Hag eñ mab santez Waltrud ha sant Visant Madelgair, breur sant Landri, santez Adeltrud ha santez Matelbert, ez eo marvet d’e 7 vloaz ha kehelet e Kleve (Gg Clèves) e Bro-Roen.
– War-dro ar bloaz 1000, e Bro-C’hall, sant Gregor, eskob ha penitiour.
Ganet en Armenia, ez eas da vanac’h e-kichen Nikopolis Pontos hag e voe galvet da vezañ eskob ar gêr. Goude bezañ en em ouestlet da c’hounit ar vanikeed ha disivouderion all d’ar gwir feiz, e kemeras penn an hent gant daou vanac’h hag e teuas d’en em staliañ e Bro-C’hall nepell diouzh Pedeverius (Pithiviers) e-kichen ur chapel ouestlet da sant Varzhin Gwerzhoù. Eno e vevas er bedenn hag er binijenn.
– E Breizh, e 908, sant Elektran II, eskob Roazhon.
– En Iwerzhon, e 560, sant Fionnan (Finien, Gwennan), lesanvet al Lovr, diskibl sant Koulmkell, abad Swords e-kichen Dulenn.
D’ar 17 a viz Meurzh
– En Ilizoù ar Reter sant Jozef Arimatea hag a vez lidet er C’Hornôg d’an 31 a viz Eost war un dro gant sant Nigoudem.
– E 669, santez Jertruda Nivel (Gl Nivelles), abadez.
Merc’h ar wenvidigez Itta Iduberj ha Pepin Landen, maer palez Dagoberzh, roue Aostrazia, e rese-vas gouel ar gwec’hezed eus daouarn sant Amand er manati bet diazezet gant he mamm ha lec’h ma oa manac’hez hi he-unan. Abadez kerkent hag he ugent vloaz, mignonez sant Follan ha sant Ultan, e renas gant furnez ar gumuniezh manac’hezed ha menec’h a heulie reolenn sant Koulman Veur.
– E 461, en Iwerzhon, dostro da Zoue ene sant Padrig, eskob Ard Macha, Patrom Iwerzhon.
Hervez an hengoun e vefe bet ganet Padrig e Breizh-Veur, eus Calpurnius ha santez Koñzez, c’hoar pe nizez sant Varzhin. Bet skrapet gant preizhaterion d’e 16 vloaz en hanternoz Breizh-Veur e voe dalc’het Padrig en Iwerzhon evel sklav hogen dont a reas a-benn da dec’hout kuit. Galvet avat da avielañ Iwerzhon ez eas d’en em stummañ en enezenn Lerina hag e voe ivez diskibl sant Garmon (Jermen) Autissioduron (Auxerre). Gant un ugent bennak a veleion e tistroas d’an enezenn a voe gounezet buan ar bobl d’ar feiz kristen en un doare burzhudus kement ha ma voe goloet Iwerzhon gant manatioù a voe kreizennoù avielañ Europa a-bezh..
– En deiz-mañ e c’heller ober kounidigezh holl sent Iwerzhon a vez lidet eno d’ar 6 a viz Du.
E kantvedoù kentañ ar gristeniezh e oa anavezet Iwerzhon evel enezenn ar sent hag an dud ouiziek. Labourat a reas an Iwerzhoniz da skignañ ar feiz en Europa ha pelloc’h c’hoazh hervez Immran sant Brendan.
– En IXvet kantved, sant Merliran (Lt. Merolilanus, Gl. Mirlourirain), merzher, Skosad, lazhet e Reims.
– E Breizh, e 1637, ar pac’hiad Pêr Jeuvaud (pe Jouault), dominigad e Roazhon.
Adreizher meur a gouent e tiazezas Kenvreuriezh Sant Visant Ferrer a voe kavet mat gant ar bibion. Beziet e voe gant lidoù bras e kouent Roazhon.
– Bepred e Breizh, e 1769 e Porzh-Karozh e Bro-Anast en eskobiezh Sant-Maloù, distro da Zoue ene ar bac’hiadez Madalen Morice, d’he 33 bloaz, kevrinourez kleizennet.
– D’an hevelep deiz : Dedi iliz-veur Gwened e 1499.
D’an 18 a viz Meurzh
– War-dro 250, e Jeruzalem, merzherenti sant Aleksandr, eskob.
Eskob e oa e Kappadokea pa zeuas da Jeruzalem lec’h ma voe fiziet ennañ karg pastorel ar Gêr Santel. Eno e tiazezas ul levraoueg binvidik hag e tigoras ur skol a zoueoniezh. Da geñver heskinadeg Decius, pa oa kozh endeo, e voe taolet en toullbac’h lec’h ma varvas.
– D’an hevelep deiz e 303, lazhadeg an Dek mil merzher eus Nikomedia bet treuzet gant ar c’hleze da vare Diocletianus evit bezañ goubonnet anv Jezuz.
– E 386, sant Kirill Jeruzalem, eskob ha doazhour eus an Iliz.
Heskinet e voe gant an Ariaded ha meur a wezh e rankas kuitaat e sez. Dre e brezegennoù hag e gatekizerezh e kelennas ar feiz wirion hag e labouras da unanded an Iliz e Goursenez Hollilizek Kêrgustentin.
– E Breizh, er VIvet kantved, santez Derwell, mamm sant Maloù.
Hervez an hengoun, e vefe merc’h Emyr Llydaw ha c’hoar santez Ammon Du, ha neuze moereb sant Samzun.
– War-dro 588, sant Fridian (Iw. Frighidian, It. Frediano), manac’h iwerzhonat a voe anvet eskob Lucca e Bro-dToscana p’edo o tistreiñ eus ur birc’hirinadenn da Roma.
Strollañ a reas ar gloer un ur manati evit mad ar bobl. Diheñchañ a reas red ar stêr Arno o c’hounit evel-se un dachenn strujus. Gounit a reas d’ar feiz katolik al Lombarded a oa nevez deuet er vro.
– E Bro-Skos, er VIIvet kantved, ar sent Komman ha Kummin, breudeur ha menec’h o-daou en enez Iona.
D’an 19 a viz Meurzh
– Gouel sant Jozef, pried ar Werc’hez Vari12, paeron an Iliz Hollvedel. Ezel eus tiegezh David, e voe rakdibabet gant Doue da veilhal evel un tad war Vab Doue, ar C’Hrist Jezuz a vennas bezañ anvet Mab Jozef hag a vo sujet dezhañ evel ur mab d’e dad.
– Er IVre kantved, e Roma, merzherenti sant Panker.
Ganet e Roma en un tiegezh kristen edo o terc’hel ur garg a-bouez e lez an impalaer Diocletianus pa rankas nac’hañ e feiz pe da nebeutañ he c’huzat dindan gourdrouz an impalaer. Pedennoù e vamm hag e c’hoarezed e lakaas da gaout keuz hag e tisklêrias gant kalon e feiz adkavet. En abeg da se e voe dibennet.
– E 666, e Wintershoven e Flandrez, sant Landoald, beleg kiminiat.
Genidik eus Lombardia, e oa beleg e Roma pa voe kaset, a-gevret gant an diagon sant Amañs, war gentod ar pab sant Varzhin, da avielañ Bro-Flandrez gant sant Amand. Hemañ en doa dilezet e garg a eskob Maastricht etre daouarn sant Remakl hag a oa deuet da c’houlenn ouzh ar pab kregiñ en-dro gant e c’halvi-digezh kentañ, eleze bezañ eskob abostolek emouestlet da avielañ ar pobloù. Ar pab a gasas ivez ganto santez Vinsiana, santez Adeltrud, sant Juluan ha seizh all, gwazed koulz ha maouezed. Landoald a skoazel-las sant Remakl hag e warlerc’hier sant Teodarzh.
– E Breizh, VIIvet kantved, sant Korwezh (Gl. Corbase), abad Langroaz Kemperle.
– Er VIvet kantved, merzherenti sant Kologer (Gl. Colocer) a vez meneget e deiziadur kozh esko-biezh Sant-Brieg.
– En Iwerzhon, war-dro 460, sant Aoksilian, eskob. Mab Restitud ha santez Kulmana, c’hoar sant Padrig, e voe lakaet gantañ da eskob kentañ Killossey.
– War-dro 464, sant Mazved (Lt. Mansuetus ; Gg. Mansuet), eskob. Genidik moarvat eus Iwerzhon, e voe eskob e Breizh-Veur hag en Arvorig tra ma voe anvet « eskob ar Vretoned » e Senez Teurgn e 461.
– Bepred er Vvet kantved, sant Liberal, warlerc’hier sant Mazved.
– En Iwerzhon, e 672, sant Lachtnan (Lactan, Lt Lactinus), abad.
Ganet e-kichen Corcaigh e voe diskibl sant Komgall ha sant Luan e Bangor. Kaset e voe da ziazezañ abati Achadh-Úr, hiziv Freshford e kontelezh Kilkenny.
– War-dro 800, sant Alcmond, feizvonnour.
Hag eñ priñs eus tiegezh roue Norzumbria e voe harluet e bro Pikted Bro-Skos lec’h ma voe lazhet e Derby en doare ma voe enoret evel merzher.
12 Gouel enskrivet e deiziataer an Iliz e 1621 gant ar pab Gregor XV.
– E 1258, sant Klemez, eskob.
Degemeret e Urzh ar Vreudeur Brezegennerion gant sant Dominik e-unan e voe karget da astenn an Urzh e Bro-Skos lec’h ma voe anvet eskob Dùn Bhlàthain.
– E Breizh, ar gwenvedig Marcel Callo, merzher.
Ganet e Roazhon e 1921, ha marvet e 1945 e Monthausen, ezel eus ar Yaouankizoù Oberourion Kristen.
D’an 20 a viz Meurzh
– Er Iañ kantved, santez Fotina, diskiblez Jezuz.
Hag hi Samaritanez e kejas gant an Arloz e puñs Jakob : deuet da gerc’hat dour, e kavas an « eienenn o strinkañ evit ar vuhez peurbadel. » (Yn, 4.14) Hervez un hengoun e vije marvet karc’hariet e Kartaga a-gevret gant unan eus he mibion. Hag hervez un hengoun all, e vefe chomet e Galilea lec’h ma vije bet merzheriet a-gevret gant he mab Viktor, ofiser en arme an impalaer. Hemañ, karget da heskinañ ne ehane ket er c’hontroll da embann ar feiz.
– Bepred Iañ kantved, merzherenti sant Arc’hippoz.
Mab sant Filemon ha diskibl sant Paol a rae anezhañ « hor c’hevrezelour » en e lizher kaset d’e dad, e voe karget eus Iliz Kolos. Dre ma nac’has kinnig un aberzh da Artemiz, e voe diwisket ha kinniget da zoueez ar gened. Goude bezañ skourjezet e voe taolet en ur foz, douaret betek an dargreiz ha droukroet da vugale e deuztoullas gant nadozioù hag e veinatas.
– E 797 e Palestina, Merzherion Sabas, menec’h eus laor Sant-Sabas bet lazhadeget gant ar Sarazined.
– E 1393 e Praga, sant Yann Nepomuk, beleg merzher.
Ganet e Nepomuk e Bohemia, e reas studioù war ar gwir a-raok mont da veleg e touez chalonied iliz-veur Praga. Deuet da vezañ vikel-vras ha chapalan ar rouanez en devoe kalz da c’houzañv digant ar roue Venseslas IV, impalaer Germania. Harzet ha bac’het, e voe boureviet ha jahinet hag en dibenn taolet eus ur pont er Moldav.
– E Breizh, er Vvet kantved, sant Aozilian, beleg urzhiet e Dol gant sant Senour.
– Bepred er Vvet kantved, sant Loarn, eskob.
Diskibl da sant Padrig e voe kaset gantañ da embann an Aviel d’ar Vretoned.
– E 687, sant Kutberzh (Gl. Kutberzh), abad eskob Lindisfarn, feizvonnour.
Un Iwerzhonad e oa, ganet e Ceanannas. Da gentañ manac’h e manati a c’hiz iwerzhonat Melroz e voe anvet abad Lindisfarn a c’hiz beneadat. Buan e tilezas e garg evit distreiñ da Velroz ha mont da beni-tiour war enez Farn. Kelenner sant Ivi e voe. Moarvat eo eñ a vez meneget e deiziadur kozh eskobiezh Sant-Brieg.
– D’an hevelep deiz, sant Herbert, penitiour.
Edo o vevañ war un enezenn e-kreiz ul lenn hag e teue bep bloaz da gaout e vignon sant Cutbert en doa dilezet e garg a eskob evit ren ar vuhez penitiour. Bez’ o devoe ar c’hras da vervel war bouez un nebeut devezhioù an eil diouzh egile ha d’an hevelep eur.
– War-dro 818, sant Klemez Iwerzhon, manac’h .
Deuet eus Iwerzhon gant e geneil Albinus pe Ailbe e kelennas e Pariz da vare Karl Veur. Marvet e Autesiodurum, hiziv Auxerre, e voe sebeliet en iliz Sant-Amator.
D’an 21 a viz Meurzh
– Er bloaz a c’hras 116, merzherenti santez Kallinika hag he c’heneilezed, en o zouez santez Drosella, merc’h an impalaer Trajan, ha Santez Matidia, c’hoar dezhañ.
Diskuliet evel kristenezed e voent kondaonet da gentañ da vezañ lakaet en diskouez noazh evit bezañ izelaet e keñver o renk ha da c’houde lakaet a-gevret en ur gibelladenn ma voe redet staen ha plom teuz enni, a voe arveret evit sevel pemp delwenn vestalezed en enkerzh ar c’hibellec’h ma voent merzheriet ennañ evel arouez ar blanedenn miret d’an uhelidi a drofe d’ar feiz kristen.
– E 346, Merzherion Santel Aleksandria.
Da vare heskinadeg an impalaer Constantius e voent lazhadeget en ilizoù da zeiz ar Gwener Santel gant bagadoù ariaded ha paganed en ur argadenn spontus a zo bet danevellet en e « Eil Apologiezh » gant sant Atanaz a zeuas a-benn da zont salv anezhi.
– E 1487 e Ranft, nepell diouzh Sachseln e Bro-Suis, sant Nikolaz Flüe.
Tad a diegezh, dek bugel dezhañ, ez eas pa oa ouzhpenn hanter-kant vloaz, gant asant e wreg, da benitiour er menezioù. Paeron Bro-Suis eo.
– E Naoned, e 527, sant Epifan, eskob Naoned (502), ganet en Anjou.
– E 530, en Iwerzhon, sant Enna (Iw. Eanna, Gl Endée), « Tad ar vanac’helezh ».
Mab Ainmire, e voe kanttroet gant e c’hoar santez Fanchea hag e voe diskibl sant Ninian e Ti-gwenn e Bro-Skos. Diazezañ a reas manati Inis Mór en enezeg Aran a voe lesanvet enezenn ar sent. E-touez e ziskibled e konter sant Brendan ha sant Kieran.
– D’an hevelep deiz : tremenvan sant Benead e Monte-Casino e 547 a vez lidet d’an 11 a viz Gouere, deiz treuzlec’h e relegoù ha tremenvan sant Roperzh Molesme, a vez lidet d’ar 26 a viz Genver gant diazezourion Citeaux.
– E 1685, e Gwened, distro da Zoue ene ar pac’hiad Loeiz-Eudo a Gerlivio, beleg.
Diazezañ a reas ti retred ar wazed e Gwened, unan eus tudennoù meur adsav ar feiz er XVIIvet kantved e Breizh. Ganet en Henbont e voe person Pluergad ha Sant-Padern Gwened a-raok bezañ anvet Vikel-Vras eskobiezh Gwened.
D’an 22 a viz Meurzh
– E 384, e roma, santez Lea, patrikianez Roma bet meulet gant sant Jerom evit he feiz hag he c’haritez.
– War-dro 362, en Anatolia, merzherenti sant Bazil Ankara, beleg.
Dre santelezh e vuhez ha nerzh e gomzoù e tiframme bemdez diouzh fazi an Ariaded kristenion bet lorbet ganto. Lezet e peoc’h da vare an impalaer Konstañs e voe harzhet da vare Juluan ar Feizdianzavour ha diskroc’hennet bev.
– E Breizh, er Vvet kantved, santez Darerc’ha pe Darerca, rouanez ha penitiourez.
Ganet eo e Breizh-Veur, merc’h Calpurnius ha santez Koñseza, homañ c’hoar (pe nizez) sant Varzhin. Bez‘ e vefe Darerc’ha neuze c’hoar sant Padrig, abostol Iwerzhon, c’hoar santez Tigrid pe Tirid a zimezas gant ar roue Grallon, c’hoar santez Lupita, santez Culmana, santez Cinnenum ha sant Sannam. Dimeziñ a reas gant Konan Meriadeg hag e c’hanas sant Mael, sant Maelgi ha sent niverus all. Goude marv he gwaz ez eas davet he breur Padrig en Iwerzhon lec’h ma echuas he buhez en ur peniti.
– E Kembre, sant Aelouarn.
– En Iwerzhon, er Vvet kantved, sant Trian, diskibl sant Padrig, abad.
– E Bro-Skos, e 678, sant Failbhe, abad, breur sant Finan abad enez Iona, e voe abad war e-lerc’h.
– E 1652, e Dinan, ar bac’hiadez Janed a Sant-Frañsez, leanez.
Ganet en eskobiezh Sant-Brieg ez eas d’he 25 bloaz da leanez e kouent Santez Katell e Dinan. Goude ur vuhez santel e varvas diwar ur c’hleñved-red oc’h ober war-dro he c’hoarezed klañv.
– E 1693, e Gwened, distro da Zoue ene ar pac’hiad Visant Huby, tad Jezuist, unan eus tudennoù meur adsav ar feiz e Breizh er XVIIvet kantved. Ganet en Henbont ha marvet e Gwened lec’h ma voe sebeliet e chapel ar Jezuisted. Gant Loeiz-Eudo a Gerlivio e tiazezas ti-retred ar wazed e Gwened ma savas evito meur a levr speredel. E 1651 e tiazezas e Kemper oberenn Azeulerezh Dizehan ar Sakramant en em ledas da c’houde dre an Iliz hollvedel.
D’an 23 a viz Meurzh
– E 699, e Bro-Saoz, sant Ethelwald, manac’h eus Ripon.
Aet e oa da benitiour war enezenn Farn lec’h ma vevas douazek vloaz war-lerc’h sant Kutberzh abad eskob Lindisfarn.
– E 1606, sant Turibio de Mongrovejo, ✝, eskob Lima.
Goude bezañ bet e-doug pemp bloaz e penn Kêr-C’Hrenada e Bro-Spagn e voe anvet gant ar roue eskob Lima, hag eñ lik c’hoazh. Fromet gant stad reuzeudik ar pobloù amerindian e krogas da weladenniñ e eskobiezh divent en ur glask tennañ kuit ar fallagriezh ha sevel ilizoù hag ospitalioù e kement lec’h ma tremene.
– E 1702 e Barselona e Katalonia, sant Jozef Oriol, beleg.
Daoust dezhañ bezañ eus un tiegezh paour-glad e c’hellas, a-drugarez da skoazell vadelezhus un nebeud beleion, kas da benn e studioù beleg ha zoken tizhout an doktorelezh war an douenoniezh. Lakaet e servij ur barrez eus Barselona e vevas er baourentez en ur c’hrignol, o rannañ e amzer etre ministrerezh an adunaniñ ha prederiañ ar re baourañ e galon sanket er bedenn diastal ha douget gant levenez a, neñv.
– E Breizh, e 1689. Ar bac’hiadez Katell (Catherine) a Francheville, Ganet en un tiegezh pinvidik en em roas da Zoue o tiazezañ oberenn Ar Retred evit ar merc’hed ha kumuniezh Merc’hed ar Werc’hez Santel e servij anezhi.
– E Bro-Iwerzhon, er Vvet kantved, sant Maidog pe Momoedog, abad Fiddown e kontelezh Kilkenny. Patrom an wenanerion.
http://marikavel.org/documents/buhez-ar-zent/baz-169.htm
*
